Bệnh Zona dễ nhầm với viêm da tiếp xúc bởi côn trùng
21:07 0 Comments

Ngày 30/11/-0001 | Danh mục: Bệnh zona Khoảng một tháng nay trên địa bàn các tỉnh phía Bắc, thuốc mọc tóc số bệnh nhân đến ngục tù tại danh thiếp phòng ngục da liễu và Viện Da liễu Quốc gia rất đông, nhiều bệnh nhân dịp có danh thiếp biểu hiện đau rát tấy đỏ từng đám, từng vết dài trên da vùng mặt, cổ, chân và tay mà căn nguyên chính thị là vì độc tố của côn trùng gây nên. Nhiều người hoang mang cho là dịch zona thần kinh, tự mua thuốc chữa zona làm cho bệnh trầm trọng hơn.Tổn xót thương da vì chưng côn trùng.Bệnh rải rác trong cả năm. Tuy nhiên thời khắc này là mùa sâu bọ phát triển, nông dân mới thu hoạch mùa làm mất nơi cư trú của côn trùng, cộng với mưa lũ làm cho sâu bọ theo ánh sáng đèn vào nhà trong số phận đó có những sâu bọ rất độc gây bệnh cho người. Thực tế cho thấy có hai loại côn trùng gây bệnh cốt tử là ấu trùng bướm hay còn gọi là bướm đêm và kiến khoang.Viêm da bởi chưng ấu trùng bướm (carterpillar dermatitis)Carterpillar là ấu trùng của bướm hoặc bướm đêm. Ấu trùng này có lông ngắn, chính thị lông đó có trạng thái kích thích da gây viêm da. Viêm da vì chưng ấu trùng bướm xuất hiện theo mùa trong thời kì ngắn sau khi ấu trùng non xuất hiện. Do tiếp xúc túc trực tiếp với lông bướm hay lông phát tán trong gió. Tuy nhiên làm phản ứng ngứa của da sau khi tiếp xúc là thứ phát vì kích thích cơ học, nhiễm chất giãn mạch hoặc làm phản tương ứng tăng nhạy cảm vẫn còn chưa rõ. Ấu trùng bướm đuôi nâu và ấu trùng bướm lông đã được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, các nhà khoa học đã phát hiện được trên lông ấu trùng bướm tiết ra một chất giống như histamin là nguyên nhân đích thị gây thành thử ngứa. Ấu trùng có thể bò túc trực tiếp trên da mê hoặc gián tiếp kiến do gió thổi đưa lông dính dáng vào quần áo khi mặc vào sẽ bị bệnh.Thương tổn hay thấy ở vị trí hở như mặt, cổ, tay, chân, thỉnh thoảng có viêm kết mạc mắt vì đi đường bị ấu trùng bướm phăng thẳng vào mắt, mê hoặc đêm ngủ ấu trùng bò lên vùng mắt.Thương tổn vì ấu trùng bướm thường là những ban đỏ phù nề, sẩn và mụn nước, mụn mủ, nóng, đau rát.Viêm da vì chưng độc tố của kiến khoangKiến khoang là loại kiến có kích tấc nhỏ hơn hạt thóc có cánh bay, bụng thon nhọn có một khoang màu đỏ trên nền đen, tối lại rất hay phăng vào bóng đèn bám trên danh thiếp bức tường, giường, màn và bò cả lên người. Kiến này đốt rất đau và trong bụng chứa một chất độc giống như chất piridin ở sâu ban miêu. Chất này khi tiếp kiến xúc vào da tạo thành thử viêm da, thối thịt giống như bị tạt axít. Một số phận người không biết đã lấy tay giết kiến sau đó vô tình sờ lên mặt huyễn hoặc gãi lên da đã tạo thành những vết tổn xót thương dài, hoặc thương xót tổn ở cẳng tay khi ngủ vắt tay lên trán làm tổn thương lan sang trán, xót thương tổn ở bắp chân lây sang mặt sau đùi khi ngồi xổm, những thương xót tổn dạng như trên được gọi là thương tổn hôn nhau (kissing lesson) là dấu hiệu đặc thù đồng cân có trong viêm da tiếp xúc bởi côn trùng.Tính chất của xót thương tổn là những ban đỏ, mụn nước, mụn mủ, trợt loét nông trên da cũng giống như viêm da vì ấu trùng bướm nhưng ở cấp độ nặng hơn, có thể bị nhiều tổn thương xót trên da. Đau rát nhiều làm bệnh nhân lầm tưởng là bệnh zona.Kiến ba khoang.Sự dị biệt của bệnh zonaBệnh zona bản chất là vì chưng virut có ái tính với thần kinh gây nên: virut nhân dịp lên trong danh thiếp hạch lạc thần kinh và theo các sợi thần kinh ra ngoài gây nên bệnh ngoài da, thành thử tổn thương đồng cân bị một khúc bì bởi vì thần kinh đó chi phối và chỉ bị một bên rất hiếm khi bị 2 nơi hoặc đối xứng, hai bên. Còn viêm da vì chưng sâu bọ thì tại vị trí tiếp xúc có thể bị nhiều nơi trên tài thể.Thương tổn của zona là những mụn nước, bọng nước thành chùm thành nhóm như chùm nho, đau xuất hiện trước khi mọc mụn nước 1-2 ngày và thường có hoạnh hoẹ vùng lân cận. Đặc biệt là không có thương tổn hôn nhau như ở viêm da tiếp kiến xúc, tiền bị zona sau khi đã bị thủy đậu, hiếm khi lây lan thành thử không thể nói là dịch zona và thế hệ người cũng tiền bị zona một lần, nếu ai đó bị zona lần thứ 2 thì cho nên kiểm tra tình trạng bệnh kỹ lưỡng xem có mắc bệnh khác không.Tính chất đau của zona là đau như điện giật, đau từng cơn, khi tổn thương xót đã khỏi nhưng đau vẫn còn tồn tại khá lâu. Còn viêm da tiếp xúc thì chính yếu là rát và ngứa âm ỉ không thành cơn và khi tổn thương xót thuyên giảm thì hết đau hoàn trả toàn.Điều trị viêm da tiếp xúc vì côn trùngPhải loại bỏ nguyên do càng sớm càng tốt văn bằng cách tắm rửa, thay quần áo. Tại chỗ bị tổn thương bôi danh thiếp thuốc như hồ nước, mê hoặc thuốc kháng hoá có corticoid như: supricor-N, fusicort, fobancort. Uống thuốc kháng sinh, kháng viêm, kháng histamin trong 5 ngày bệnh sẽ khỏi.Phòng bệnhHạn chế côn trùng vào nhà bằng cách đóng kín cửa kính, cửa chớp, tắt điện huyễn hoặc treo bóng điện ở ngoài sân, vườn để dụ sâu bọ không vào nhà. Khi giặt, phơi áo xống không lộn trái, trước khi rửa mặt thẩm tra khăn mặt xem có sâu bọ bám trên khăn không? Khi nhìn thấy sâu bọ bò trên người phải tìm cách xua, phủi côn trùng đi, không được giết sâu bọ trực tiếp trên da.ThS. Đỗ Xuân KhoátTheo SKĐS